FFR’nin Tanımı
FFR Kardiyoloji | Fractional Flow Reserve (FFR), koroner arter hastalığının değerlendirilmesinde kullanılan bir ölçümdür. Kalp damarlarının daralması sonucu kan akışının ne kadarının korunduğunu değerlendiren bir yöntemdir.
Kardiyolojide Kullanım Alanları
FFR ölçümü genellikle anjiyografi sırasında yapılır ve daralan damarların işlevsel önemini belirlemek için kullanılır. Bu ölçüm, hastaların tedavi seçeneklerini belirlemek ve invaziv işlemlerin gerekliliğini değerlendirmek için klinik kararlar alınmasına yardımcı olur.
FFR’nin Klinik Önemi
Koroner Arter Hastalığının Değerlendirilmesindeki Rolü
FFR, koroner arterlerdeki darlık derecesinin klinik önemini belirlemekte kullanılır. Özellikle anjiyografi sırasında, daralmış bir damarın gerçekten de anlamlı bir iskemi yaratarak kalp kasının beslenmesini bozup bozmadığını belirlemek için önemli bir araçtır.
İskemik Kalp Hastalığı Tanısındaki Etkisi
FFR ölçümü, hastanın semptomatik mi yoksa sadece anatomiye bağlı darlıkları mı olduğunu ayırt etmede kritik bir rol oynar. Bu sayede, tedavi kararları daha doğru bir şekilde verilebilir ve invaziv girişimlerin gerekliliği belirlenebilir.
FFR Tekniği ve Uygulaması
İşlem Süreci ve Teknik Detaylar
FFR ölçümü, anjiyografi sırasında spesifik bir tel veya cihaz ile damar içerisine ilerletilen bir ölçüm cihazı (drift wire) kullanılarak yapılır. Ölçüm, maksimum hiperemik durumda (genellikle adenosin uygulaması ile) ve normal akış sırasında yapılarak FFR değeri hesaplanır.
FFR Ölçümü Nasıl Yapılır?
Ölçüm Hazırlığı: Anjiyografi yapıldıktan sonra, ölçüm için özel bir drift wire (örneğin, PressureWire™) damar içerisine ilerletilir.
Hiperemik Durum Sağlanması: Genellikle adenosin gibi vazodilatör ilaçlar kullanılarak, damarların maksimum genişlemesi sağlanır.
Basınç Ölçümü: Drift wire üzerindeki sensör, normal ve hiperemik durumlarda damar içindeki basıncı ölçer.
FFR Değerinin Hesaplanması: FFR, daralmış damarın maksimum akışına oranlanan basınç farkı olarak hesaplanır (FFR = Pd/Pa, burada Pd daralmış bölgedeki basınç, Pa referans bölgedeki basınçtır).
EF (Eject Fraction) Nedir?
EF’nin Anlamı ve Önemi
- Kalp Fonksiyonlarının Değerlendirilmesinde Kullanımı
- EF, kalbin sol ventrikülünün her kontraksiyon sırasında pompaladığı kan miktarının yüzdesini ifade eder. Bu değer, kalbin genel pompa yeteneğini ve kalp fonksiyonlarını değerlendirmede kritik bir parametredir.
Sağlıklı ve Hastalıklı Kalp EF Değerleri
- Sağlıklı bir kalp genellikle %50 veya daha yüksek bir EF’ye sahiptir.
- Kalp hastalıklarında EF değeri düşebilir. Örneğin, kalp yetmezliği durumlarında EF genellikle %40’ın altına düşebilir.
EF Ölçüm Yöntemleri
Ekokardiyografi ile EF Hesaplama
Ekokardiyografi, kalbin yapısını ve fonksiyonlarını detaylı olarak görüntülemeye ve değerlendirmeye yardımcı olan bir görüntüleme tekniğidir. EF’nin hesaplanması için ekokardiyografi genellikle şu yöntemleri kullanır:
- Tepe-Sonografi Metodu (Simpson’s yöntemi): Sol ventrikül hacminin tepe ve son kısımlarının planimetrik ölçümü ile EF hesaplanır.
- Lineer Ölçüm Yöntemi: Sol ventrikül içindeki belirli alanların lineer ölçümleri ile EF hesaplanır.
EF’nin Klinik Yorumlanması
- EF değerleri, kalp hastalıklarının ciddiyetini belirlemede ve tedaviye yanıtı izlemede önemli bir parametredir.
- Düşük EF değerleri, kalp yetmezliği riskini ve şiddetini artırabilir.
EF değerleri, kalp damar hastalıkları (örneğin, koroner arter hastalığı) veya diğer kalp rahatsızlıkları (örneğin, kalp kası hastalıkları) gibi durumların değerlendirilmesinde kullanılır.
FFR ve EF Klinik Karar Alma Süreçlerindeki Rolü
FFR ve EF Değerlerinin Karşılaştırılması
Tanısal Farklılıklar ve Benzerlikler
- FFR: Koroner arter darlıklarının fonksiyonel önemini belirlemek için kullanılır. Darlık derecesi ve akım rezervini değerlendirir.
- EF: Kalp kasının pompa yeteneğini ölçer. Sol ventrikülün kontraksiyon sırasında boşalttığı kanın yüzdesini ifade eder.
Tedavi Planlamasındaki Etkileri
- FFR: Daralmış ama işlevsel olarak önemsiz damarlar için invaziv girişim gereksinimini azaltabilir veya önler. İskemik bölgeleri belirleyerek optimal tedavi stratejilerinin belirlenmesine yardımcı olur.
- EF: Kalp yetmezliği tedavisinde kullanılan ilaçların etkinliğini değerlendirir. Düşük EF değerleri, kalp yetmezliği tedavisinde agresif tedavi gerekliliğini gösterebilir.
İstanbul, Şişli’de FFR ve EF Uygulamaları
Prof. Dr. Ali Metin Esen’in Katkıları
Prof. Dr. Ali Metin Esen, Şişli’deki kardiyoloji uygulamalarında FFR ve EF değerlerinin değerlendirilmesinde öncü bir rol oynamıştır. Özellikle:
- Eğitim ve Ar-Ge: Yerel sağlık personeline FFR ve EF ölçümleri konusunda eğitim vermiş ve araştırma-geliştirme çalışmalarına katkıda bulunmuştur.
- Klinik Deneyim: Dr. Ali Metin Esen’in klinik deneyimleri, bu tekniklerin günlük pratikte etkin bir şekilde nasıl uygulanacağı konusunda önemli bir referans noktası oluşturmuştur.
Yerel Klinik Uygulamalar ve Sonuçları
- İstanbul, Şişli’deki Hastanelerde Uygulamalar: FFR ve EF ölçümleri, İstanbul’daki Şişli bölgesindeki hastanelerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu teknikler, koroner arter hastalığı ve kalp yetmezliği gibi durumların doğru tanı ve yönetiminde kritik bir rol oynar.
- Sonuçlar: Yerel uygulamalar, hastaların tanı ve tedavi süreçlerinde daha doğru kararlar alınmasına yardımcı olmuş ve klinik sonuçları iyileştirmiştir.